E Shram Card Yojana: ઇ-શ્રમ કાર્ડ યોજના એ ભારત સરકારના શ્રમ અને રોજગાર મંત્રાલય દ્વારા શરૂ કરાયેલી એક મહત્વપૂર્ણ યોજના છે, જે અસંગઠિત ક્ષેત્રમાં કાર્યરત કામદારોને સામાજિક સુરક્ષા પૂરી પાડવા માટે બનાવવામાં આવી છે. ઇ-શ્રમ કાર્ડ યોજના હેઠળ ઇ-શ્રમ પોર્ટલ (eshram.gov.in) દ્વારા અસંગઠિત કામદારોનું કેન્દ્રીય ડેટાબેઝ બનાવવામાં આવે છે, જેથી તેઓને સરકારી યોજનાઓના લાભ સરળતાથી મળી શકે. આ કાર્ડને અસંગઠિત શ્રમિકો માટેનું પહેચાણપત્ર તરીકે ગણવામાં આવે છે, જેમાં કાર્ડ ધારકનું નામ, વ્યવસાય, સરનામું, શૈક્ષણિક લાયકાત, કુશળતા અને પરિવારની વિગતો હોય છે. આ યોજના 2021માં લોન્ચ કરવામાં આવી હતી અને તેમાં 43.7 કરોડથી વધુ કામદારોને નોંધાવવાનો લક્ષ્ય છે. આ કાર્ડ યુનિવર્સલ એકાઉન્ટ નંબર (UAN) સાથે જોડાયેલું હોય છે, જે કામદારોને દેશભરમાં લાભો મેળવવામાં મદદ કરે છે.
ઇ-શ્રમ કાર્ડ યોજનાનો મુખ્ય ઉદ્દેશ્ય
અસંગઠિત ક્ષેત્રના કામદારો (જેમ કે મજૂર, બાંધકામ કામદારો, ગિગ વર્કર્સ, માઇગ્રેટરી વર્કર્સ) નું વ્યાપક ડેટાબેઝ બનાવવું. તેમને સામાજિક સુરક્ષા, વીમા, પેન્શન અને અન્ય સરકારી લાભો પહોંચાડવા. કામદારોને ઓળખવા અને તેમની કુશળતા વધારવા માટે મદદ કરવી. ડિજિટલ અર્થતંત્રમાં વધતા ગિગ વર્કર્સને સુરક્ષા આપવી. પ્રધાનમંત્રી જન આરોગ્ય યોજના (PM-JAY) જેવી યોજનાઓ હેઠળ 1 કરોડ કામદારોને આરોગ્ય વીમો પૂરું પાડવું.
ઇ-શ્રમ કાર્ડ યોજના માટે જરૂરી દસ્તાવેજો
- આધાર કાર્ડ (ફરજિયાત, મોબાઇલ સાથે લિંક્ડ).
- બેંક પાસબુક અથવા એકાઉન્ટ વિગતો.
- પરિવારની આવક પ્રમાણપત્ર (જો જરૂરી હોય).
- ફોટો અને સરનામું પુરાવો (સ્વ-ઘોષણા માટે કોઈ દસ્તાવેજની જરૂર નથી, પરંતુ બેંક લિંકિંગ માટે જરૂરી).
- UAN (જો પહેલેથી હોય તો).
ઇ-શ્રમ કાર્ડ યોજના માટે પાત્રતા માપદંડ
- વ્યક્તિ ભારતીય નાગરિક હોવી જોઈએ.
- તે અસંગઠિત ક્ષેત્રમાં કાર્યરત હોવી જોઈએ (જેમ કે ખેતીમજૂર, ઘરઆંગણે કામ કરનારા, ડ્રાઇવર, વેચાણકર્તા, વગેરે).
- માસિક આવક 15,000 રૂપિયાથી ઓછી હોવી જોઈએ (પેન્શન જેવા લાભો માટે).
- ઉંમર 18થી 60 વર્ષ વચ્ચે હોવી જોઈએ (પેન્શન માટે 18-40 વર્ષના માટે વિશેષ).
- આધાર કાર્ડ અને તેની સાથે જોડાયેલું મોબાઇલ નંબર હોવો જોઈએ.
- બેંક એકાઉન્ટ અને UAN (જો હોય તો) હોવું જરૂરી છે.
ઇ-શ્રમ કાર્ડ માટે ઓનલાઇન અરજી પ્રક્રિયા
- અધિકૃત વેબસાઇટ eshram.gov.in પર જાઓ અને “Register on e-Shram” પર ક્લિક કરો.
- આધાર-લિંક્ડ મોબાઇલ નંબર દાખલ કરો, કેપ્ચા કોડ ભરો અને “Send OTP” પર ક્લિક કરો.
- OTP મોબાઇલ પર આવે ત્યારે તે દાખલ કરો અને “Validate” કરો.
- વ્યક્તિગત વિગતો (નામ, જન્મ તારીખ, જાતિ, વગેરે) ચકાસો અને આધાર નંબર દાખલ કરો.
- વધુ વિગતો ભરો: સરનામું, શૈક્ષણિક લાયકાત, વ્યવસાય/કુશળતા (સ્વ-ઘોષણા આધારિત), બેંક વિગતો.
- સ્વ-ઘોષણા પસંદ કરો અને “Submit” કરો.
- નોંધણી પછી UAN જનરેટ થશે અને કાર્ડ ડાઉનલોડ થશે.
આ યોજના અસંગઠિત ક્ષેત્રના કામદારો માટે એક મહત્વનું પગલું છે. વધુ માહિતી માટે અધિકૃત વેબસાઇટની મુલાકાત લો અથવા હેલ્પલાઇન પર સંપર્ક કરો.
